W dzisiejszych czasach konie użytkowane są na wielu płaszczyznach, zarówno w rekreacji, agroturystyce ale także w sporcie wyczynowym. Każdy forma użytkowania związana jest z przemieszczaniem się i kontaktowaniem z innymi końmi, co sprzyja inwazjom pasożytniczym.
Ze względu na łatwą dostępność i częste stosowanie skutecznych i dobrze tolerowanych środków przeciwpasożytniczych przeciwko większości głównych pasożytów żołądkowo-jelitowych, ciężkie przypadki chorób stały się znacznie mniej powszechne. W dalszym ciągu jednak „mało popularne” jest badanie kału, którego celem jest sprawdzenie skuteczności stosowanych środków odrobaczających.
Najpowszechniej występującymi pasożytami są: słupkowce małe, słupkowce duże, tasiemce, owsiki, glista końska. Choroba pasożytnicza rozwija się nie tylko dzięki obecności dorosłej postaci pasożyta, ale także w wyniku migracji larw w ścianie jelita, a także w obrębie układu krążenia.
Najczęstsze u koni, utrzymywanych w różnych warunkach chowu są inwazje słupkowców małych. Konie zarażają się głównie na pastwisku poprzez połknięcie inwazyjnych larw, które następnie rozwijają się w błonie śluzowej jelita zanim powrócą do jego światła. Słupkowce mogą przetrwać niekorzystne warunki atmosferyczne w organizmie żywiciela, dzięki przejściu w stan uśpienia ich inwazyjnych stadiów. Rozwój może zostać wznowiony wiosną następnego roku, ale także po paru latach. Z tego powodu zaleca się, aby odrobaczane były konie wydalające ponad 200 jaj słupkowców w 1 g kału, gdyż może to zapobiec selekcji oporności słupkowców na stosowane leki. Dlatego tak ważne jest wykonanie kontrolnego badania kału przed odrobaczeniem, jeśli pojawiają się wątpliwości co do skuteczności leku, należy wykonać powtórne badanie około 14 dni po podaniu antyhelmityku. Indywidualne dobranie skutecznego środka należy konsultować z lekarzem weterynarii, uwzględniając porę roku, a także dotychczas stosowane preparaty.
Obecność glisty końskiej obserwuje się przede wszystkim u źrebaków i młodych koni. Do zarażenia tasiemcami dochodzi głównie na pastwisku, poprzez spożycie mechowca (roztocze).
Inwazja pasożytów może przyczyniać się do powstawania niedoborów w organizmie, uszkodzenia tkanek, a także groźnych dla życia kolek. U zarobaczonych koni obserwuje się utratę masy ciała, charakterystycznie powiększony obwód brzucha, wycieranie ogona, pogorszenie wyglądu sierści i wydolności organizmu.
Jak należy postępować w przypadku wyżej wymienionych objawów ? Jakie badania wykonać ?
Do podstawowych metod diagnostycznych zalicza się: metodę Mc Mastera, flotację i sedymentację. Dzięki technice Mc Mastera ocenia się ilość jaj nicieni żołądkowo-jelitowych w 1 g kału. Metoda flotacyjna polega na wykorzystaniu zjawiska wypływania różnych form pasożytów na powierzchnię płynu, natomiast sedymentacyjna wykorzystuje opadanie na dno naczynia ciężkich jaj pasożytów.
Pamiętajmy, że najistotniejszym czynnikiem jest przestrzeganie higieny w stajni (regularne usuwanie odchodów z boksów, pastwisk, kwater).
Aleksandra Prymaka – dietytyk HippoVet+
