W dzisiejszych czasach konie użytkowane są w różnorodny sposób, często wymaga się od nich pokonywania długich dystansów, rozwijania dużych prędkości na torach wyścigowych czy skakania przez nienaturalnie wysokie przeszkody. Wszystkie te aktywności powodują, że konie wystawiane są na działanie olbrzymich napięć i obciążeń. Obciążenia te dotyczą przede wszystkim aparatu ruchu, w którego skład wchodzą m.in. stawy. W dzisiejszym artykule postaram się Państwu przybliżyć możliwości dbania o te strukturę z aspektu żywieniowego, bo jak wiadomo – lepiej zapobiegać niż leczyć.
Aby zrozumieć istotę prawidłowego funkcjonowania stawu, najpierw należy przybliżyć jego budowę. Staw to połączenie minimum dwóch kości, które otoczone są torebką stawową. Końce kości pokryte są chrząstką stawową. Zbudowana ona jest z chondrocytów i z substancji międzykomórkowej składającą się z macierzy (czyli wody, proteoglikanów oraz kwasu hialuronowego), a także włókien kolagenowych. Chrząstka stawowa charakteryzuje się dużą wytrzymałością oraz efektywną amortyzacją podczas ruchu. Nie jest ona ani unerwiona ani unaczyniona. Główną rolę w odżywianiu chrząstki odgrywa płyn stawowy. Jest to lepka ciecz, która składa się m.in.: z wody, białek, enzymów, glikozaminoglikanów (GAG) oraz hialuronianu sodu. To właśnie on nadaje płynu maziowemu cechy elastyczności, amortyzuje wstrząsy oraz zmniejsza tarcie między chrząstkami.
W suplementach wspierających pracę stawów możemy znaleźć takie składniki jak:
GLUKOZAMINA
Jest istotnym aminocukrem będącym prekursorem syntezy kolagenu oraz glikozaminoglikanów, które w chrząstce stawowej wchodzą w skład proteoglikanów. Najczęściej w suplementach wspierających aparat ruchu możemy spotkać glukozaminę w postaci hydrolizowanej, w postaci siarczanu lub chlorowodorku glukozaminy. Glukozamina zmniejsza stan zapalny, a także intensywność procesów degeneracyjnych chrząstki. Dodatkowo wpływa na elastyczność oraz sprężystość tkanki chrzęstnej. Glukozamina jest bardzo bezpieczna, dzięki czemu nadaje się do długotrwałego stosowania, jednak należy zachować ostrożność u koni z insulinoopornością bądź syndromem metabolicznym(EMS), a także u klaczy ciężarnych.
CHONDROITYNA
Jest to mukopolisacharyd pochodzący z grupy glikozaminoglikanów. Zazwyczaj występuje w postaci siarczanu chondroityny. Odgrywa on znaczącą rolę w likwidowaniu tarcia między stykającymi się ruchomymi elementami stawów. Zapewnia także odporność chrząstki na ucisk. Siarczan chondroityny zwiększa lepkość mazi stawowej a także blokuje enzymy niszczące chrząstkę stawową w procesach zapalnych. Zaleca się stosowanie siarczanu chondroityny w połaczeniu z glukozaminą.
MSM
Popularny metylosulfonylometan – stanowi źródło organicznej siarki. Pierwiastek ten jest niezbędny w syntezie kolagenu, siarczanu chondroityny czy glukozaminy. Jest także doskonałym przeciwutleniaczem wspierającym walkę z wolnymi rodnikami, które indukują procesy zwyrodnieniowe stawów. Głównym działaniem MSM jest zwalczanie stanu zapalnego, a także zwiększanie ukrwienia. Wykazuje on lepsze działanie w połączeniu z witaminą C, która posiada również silne właściwości antyoksydacyjne.
KOLAGEN
Jest białkiem, które charakteryzuje bardzo wysoka odporność na rozciąganie. Oprócz chrząstki stawowej występuje także m.in. w ścięgnach i więzadłach. Największą biodostępnością odznaczają się peptydy kolagenowe bądź forma zhydrolizowana kolagenu. Peptydy kolagenowe zwiększają syntezę kolagenu, obniżają poziom cytokin zapalnych oraz zmniejszają aktywność enzymów biorących udział w procesach zwyrodnieniowych.
KWAS HIALURONOWY
Jest substancją naturalnie występującą w stawie oraz w innych tkankach łącznych. Wytwarzany jest przez komórki błony maziowej – synowiocyty – i to właśnie on odpowiedzialny jest za lepkość i właściwości „poślizgowe” mazi stawowej. Kwas hialuronowy (HA) cechuje ograniczone wchłanianie, stąd najlepiej wybierać jego niskocząsteczkową formę. Jego głównym zadaniem w zmienionym stawie jest przywrócenie funkcji płynu stawowego, zmniejszenie stanu zapalnego, a także zmniejszenie aktywności wolnych rodników.
KRZEM
Krzem (Si) jest to pierwiastek wchodzący w skład enzymu – hydroksylazy prolilowej, która bierze udział w syntezie kolagenu. Jego związki utrzymują odpowiednią elastyczność i odporność tkanki łącznej. Zwiększa również gęstość mineralną kości. Możemy go znaleźć m.in. w skrzypie polnym bądź ziemi okrzemkowej.
ASU
Czyli wyciąg z awokado i soi, popularny składnik wielu suplementów w Ameryce Północnej. Wykazano, że zwiększa on syntezę glikozaminoglikanów w stawach, a także zmniejsza nasilenie uszkodzeń chrząstki stawowej. Wyciąg ten najczęściej łączony jest w preparatach z glukozaminą oraz siarczanem chondroityny.
KWASY TŁUSZCZOWE OMEGA-3
Kwasy te występują m.in. w oleju rybnym, lnianym czy w siemieniu lnianym. Charakteryzuje je silne działanie przeciwzapalne, hamują aktywność związku zapalnego – prostaglandyny E2. Kwasy omega-3 sprawdzają się nie tylko przy stanach zapalnych zlokalizowanych w stawach, ale także w całym organizmie.
ŚLADOWE PIERWIASTKI MINERALNE
Cynk (Zn) to pierwiastek niezbędny do syntezy ponad 70 enzymów w organizmie konia. U zwierząt z niedoborem cynku potwierdzono zaburzenia w rozwoju chrząstki, a także kolagenu.
Miedź (Cu) jest koenzymem potrzebnym do tworzenia wiązań dwusiarczkowych, które występują w kolagenie. To m.in. one nadają elastyczność jego strukturze.
Mangan (Mn) to kofaktor w syntezie kolagenu, glikozaminoglikanów a także kwasu hialuronowego. Wspiera procesy naprawcze w obrębie chrząstki stawowej.
Pamiętajmy, że w zależności od sposobu użytkowania naszego konia oraz intensywności treningu, warto jest wesprzeć pracę jego stawów. Stosowanie suplementów doustnych wykazuje głównie działanie profilaktyczne, jednak często warto je wprowadzić w czasie leczenia farmakologicznego. W celu doboru odpowiedniego preparatu warto skontaktować się z dietetykiem bądź lekarzem weterynarii.
