Podawanie lucerny koniom obarczonym chorobą wrzodową jest powszechną praktyką. Dlaczego to właśnie ta roślina znalazła swoje zastosowanie w żywieniu koni, a szczególnie tych z wrzodami żołądka?
Czym jest lucerna?
O lucernie słyszał prawdopodobnie każdy właściciel konia, zwyczajowo podawało się ją w okresie zimowym, żeby utrzymać konie w dobrej kondycji, przy ograniczonym dostępie do pastwisk. Czym jest lucerna? Lucerna to właściwie rodzaj roślin bobowatych, liczący łącznie ponad sto gatunków. Surowiec paszowy dla zwierząt uzyskuje się głównie z lucerny mieszańcowej (pośredniej), siewnej i lucerny nerkowatej. W zależności od pory zbioru lucerna zawiera od 15 do 20% białka i 1-2% wapnia. Ta pochodząca z wcześniejszych zbiorów jest bardziej zasobna w energię w porównaniu do lucerny zbieranej po kwitnieniu.
Lucerna w leczeniu wrzodów
Dlaczego to właśnie lucerna jest zalecana w trakcie leczenia choroby wrzodowej, a także w jej profilaktyce? W leczeniu i profilaktyce choroby wrzodowej istotna jest zdolność paszy do buforowania pH żołądka, czyli do zapobiegania negatywnym zmianom wartości pH, które zachodzą, kiedy koń przestaje pobierać pokarm. Kluczowe jest więc zapewnienie stałego dostępu do paszy objętościowej i podawanie w posiłkach sieczek gwarantujących wolniejsze opróżnianie żołądka niż w przypadku posiłków zawierających samo ziarno. W wielu badaniach wykazano, że suszona lucerna ma większe zdolności buforujące w porównaniu do innych pasz trawiastych. Wynika to po pierwsze z wysokiej zawartości białka i wapnia, ale również z obecności niestrawnych związków w ścianie komórkowej tej rośliny, takich jak lignina, które również rzutują na większą zdolność buforowania niż w przypadku innych traw.
Sieczka przed treningiem
Zalecenie podawania sieczki z lucerny przed treningiem jest coraz bardziej powszechną praktyką. Garść (lub większa ilość) dobrej jakości sieczki przed jazdą należy się każdemu koniowi, niezależnie od tego, czy miał on stwierdzoną chorobę wrzodową żołądka, czy cieszy się dobrym zdrowiem. Jest to istotny element diety, zapewniający ochronę przed podrażnianiem błony śluzowej żołądka podczas intensywnego ruchu.
Oprócz diet koni wrzodowych, lucerna ma zastosowanie również w przypadku koni rosnących, którym zapewnia odpowiednią podaż białka, lizyny, wapnia i fosforu. Skorzystają z niej też osobniki mające tendencję do szybkiej utraty masy ciała, konie w intensywnym treningu, czy mające ograniczony dostęp do trawy pastwiskowej. Jej zastosowanie jest wskazane w przypadku klaczy w późnej ciąży i w okresie laktacji.
Kiedy koń odmawia zjadania sieczki
Choć zalety lucerny ludziom są dobrze znane, to nie zawsze konie podzielają nasz entuzjazm w stosunku do tej rośliny. Istnieją osobniki, które skrupulatnie odmawiają pobierania posiłku z dodatkiem lucerny, manifestując niezadowolenie z próby zastosowania lucerny w posiłku wyjadaniem ze żłobu wszystkiego oprócz sieczki. W takich przypadkach zazwyczaj sprawdza się zmiana formy podania tej rośliny. Jeżeli koń nie chce przyjmować suszu z lucerny w formie sieczki, mamy możliwość podania mu pelletu Kraftpaket, który jest sieczką w formie pelletu zawierającą oprócz lucerny również inne trawy, co wpływa na jego smakowitość.
Istotne jest ustalenie odpowiedniej ilości lucerny w diecie, ze względu na to, że jej znaczne nadwyżki mogą przyczynić się do produkcji zwiększonej ilości amoniaku, lub prowadzić do nadwagi. Lucerna nie jest wskazana w przypadku koni ze schorzeniami nerek, z nadwagą i z zaburzonym cyklem rozrodczym. W celu ustalenia odpowiedniej dawki lucerny lub alternatywnych rozwiązań w postaci innych sieczek najlepiej skontaktować się z dietetykiem HippoVet+.
inż. Natalia Marcinkowska dietetyk HippoVet+
