Ochwat – słowo spędzające sen z powiek wielu właścicielom koni. Choć jest to choroba systemowa, jej głównym objawem jest rotacja kości kopytowej. Efekt występujący w kopycie jest spowodowany nieprawidłowym ukrwieniem i niedotlenieniem tworzywa kopytowego, które wynika z zaburzeń w funkcjach układów narządów. Konie dotknięte ochwatem mogą mieć znaczne problemy z poruszaniem się, przyjmują typową pozycję odciążającą lub zalegają. W fazie ostrej ochwatu temperatura ciała jest podniesiona, a kopyta wyraźnie grzeją. W ochwacie przewlekłym typowa jest deformacja puszki kopytowej stosowna do rotacji kości kopytowej. Widoczne mogą być także pierścienie ochwatowe występujące na puszce kopytowej. Specjalista wychwyci także oznaki ochwatu podklinicznego.
Postępowanie w przypadku ochwatu
Jego wystąpienie wymaga szybkiej interwencji weterynaryjnej, odpowiedniego zaopiekowania samych kopyt przez kowala, działań znoszących ból oraz wdrożenia konkretnych działań dietetycznych i na nich skupimy się w tym tekście. Leczenie powinno być podjęte jak najszybciej, w związku z tym, że już po kilkunastu godzinach od jego wystąpienia zmiany zachodzące w tworzywie kopytowym stają się nieodwracalne. Należy pamiętać, że przyczyny ochwatu są różne i oprócz tych, związanych bezpośrednio ze sposobem żywienia, może wystąpić także ochwat mechaniczny i spowodowany nagromadzeniem endotoksyn. Podatne na ochwat są również kuce i konie ze zdiagnozowaną dysfunkcją przysadki mózgowej, otyłe i insulinooporne. Nie zmienia to jednak faktu, że nieprawidłowe żywienie jest najczęstszą z przyczyn wystąpienia ochwatu.
Jakie czynniki żywieniowe zwiększają ryzyko ochwatu?
Niekorzystne są czynniki wpływające na intensyfikację procesów fermentacyjnych w świetle jelita grubego, czego skutkiem są zaburzenia w składzie i funkcjonowaniu mikroflory oraz wzmożona produkcja toksyn. Zalicza się do nich dieta ze zbyt wysokim udziałem węglowodanów niestrukturalnych, czyli tych będących zapasowym materiałem energetycznym w komórkach. Należą do nich skrobia, fruktany i cukry proste. Za duża dawka skrobi w diecie prowadzi w efekcie do jej fermentacji w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego i uwalniania nadmiernych ilości kwasu mlekowego, którego stężenie w prawidłowych warunkach jest niskie. Bezpośrednią przyczyną ochwatu może być także wypas na pastwisku bogatym we fruktany, szczególnie w przypadku kuców. Ilość fruktanów w trawie pastwiskowej jest zmienna i zależy od wielu czynników takich jak: pora dnia czy nasłonecznienie.
Zajrzyj do sklepu HippoVet
Jak żywic konia zagrożonego ochwatem?
Wiadomym jest już, że zasadne będzie ograniczenie podaży węglowodanów niestrukturalnych. Jak zrobić to w praktyce?
– Należy unikać ziaren zbóż, pasz w nie zasobnych i mieszanek z dodatkiem melasy
– Zasadne będzie ograniczenie pobytu na pastwisku z bujną zielonką i wybieranie najwłaściwszych pór wypasu
– Wybierajmy siano bez roślin motylkowych. Pomocna w określeniu parametrów może być analiza laboratoryjna siana
– W przypadku koni chudych (bo i takim przydarza się ochwat) korzystne będą pasze ze zwiększoną zawartością włókna i tłuszczu, a ubogie w cukry
– W przypadku koni pracujących, które przebyły ochwat w przeszłości, źródłem dodatkowych kalorii mogą być oleje, otręby ryżowe, czy wysłodki przeznaczone do stosowania dla koni
– Przydatne może być także moczenie siana, które prowadzi do zmniejszenia zawartości fruktanów
Co z dodatkami?
Korzystna jest suplementacja kwasami omega-3, ze względu na ich właściwości przeciwzapalne i modulujące parametry metaboliczne. Aby zapewnić odpowiednią dawkę mikroskładników, przy jednoczesnym ograniczeniu podaży paszy treściwej zasadne może być wprowadzenie celowanej suplementacji, mającej na celu dostarczenie witamin i minerałów niezbędnych dla prawidłowej regeneracji.
Istotnym czynnikiem w powrocie do sprawności jest ruch. Poprawia on wrażliwość tkanek na insulinę oraz zwiększa wydatek energetyczny, przyczyniając się do utraty masy, co korzystne w większości przypadków.
Wskazane są także regularne pomiary wymiarów i masy ciała, które pozwalają kontrolować zachodzące zmiany. Żeby dobrać odpowiednie produkty, lub skontaktować się z dietetykiem, który ustali dietę, lub wykona pomiar wagi odwiedź stronę hippovet.pl
inż. Natalia Marcinkowska
