Zaczynamy sezon rozrodczy w świecie koni. Warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów żywieniowych, pozwalających uzyskać satysfakcjonujące wyniki. Ważnym czynnikiem, mającym wpływ na efektywny rozród koni jest dieta tych zwierząt i dostarczane wraz z nią ilości pierwiastków takich jak selen.
Selen w organizmie ogiera
Selen jako istotny pierwiastek śladowy pełni w organizmie konia wiele ważnych funkcji. Badania pokazują, że selen ma wpływ na płodność i reprodukcję zwierząt. Szczególnie plemniki osobników męskich są bardzo wrażliwe na poziom selenu w organizmie. Dokładniej pierwiastek ten oddziałuje na spermatogenezę, czyli proces powstawania plemników.
Selen w organizmie klaczy
Selen wpływa szczególnie na okres ciąży klaczy. Dodatkowo w ostatnim czasie wykazano potencjalną rolę selenu w prawidłowym funkcjonowaniu jajników. Te wnioski mogą być szczególnie cenne ze względu na możliwość uniknięcia komplikacji okołoporodowych, w tym możliwość zmniejszenia ryzyka poronień. Selen w rozrodzie koni jest więc szalenie istotny.
Niedobór selenu w diecie koni
W przypadku koni często można zaobserwować niedobór selenu. Selen u koni rozrodowych można zaaplikować w zastrzyku lub pod postacią dodatku do paszy spożywanej na co dzień, czyli w formie suplementu. W przypadku koni wypasanych na pastwiskach ubogich w ten pierwiastek można częściej zaobserwować jego niedobór.
Odpowiednia ilość selenu w końskiej diecie jest szczególnie ważna dla klaczy i ogierów hodowlanych oraz koni sportowych i żyjących jak wyżej wspomniano na terenach ubogich w ten składnik.
Biorąc pod uwagę dużą ilość koni wykazujących niedobór opisywanego składnika w diecie, warto przemyśleć sprawę suplementacji. O niedoborze selenu u koni możemy mówić w sytuacji, gdy stężenie tego pierwiastka w pełnej krwi wynosi poniżej 55–75 μg/l. Szczególnie niekorzystne skutki niedoboru selenu obserwuje się u klaczy ciężarnych, ponieważ może to prowadzić do chorób u źrebiąt. Nawet w sytuacji urodzenia zdrowego źrebięcia istnieje bardzo wysokie ryzyko komplikacji okołoporodowych spowodowanych tym niedoborem.
Objawy niedoboru selenu w diecie koni
Objawami mogącymi zaalarmować nas, że warto sprawdzić poziom selenu we krwi może być:
- Słabsza wytrzymałość;
- Stany zapalne tkanki mięśniowej;
- Miopatie;
- Choroba białych mięśni;
- Zwapnienie mięśni;
- Zahamowanie wzrostu;
- Zwyrodnienia naczyń krwionośnych;
Dodatkowo nieprawidłowości okołoporodowe takie jak: poronienia czy wady płodu powinny stanowić dla właściciela konia czerwone światło i zaalarmować o konieczności ewentualnej konsultacji weterynaryjnej i wdrożenia suplementacji selenem.
Zajrzyj do sklepu HippoVet+
Gdzie szukać selenu?
Najistotniejszym źródłem selenu w diecie konia jest pasza objętościowa. Z tego powodu skoncentrowanie się na odpowiedniej diecie konia jest kluczowe dla efektywnego rozrodu. Warto pamiętać, iż zwierzęta mięso- i wszystkożerne mają zwyczajowo wyższe stężenie selenu w surowicy niż roślinożerne. Stanowi to problem, ponieważ ilość selenu w paszy zależy od jego zawartości w roślinach, z których powstaje. W centralnej Europie zaopatrzenie gleby w selen jest niższe niż w innych częściach globu. W związku z tym pozyskiwane w tej części świata rośliny będą uboższe w selen, co warto wziąć pod uwagę, skupiając się na uzupełnieniu w diecie swojego konia tego elementu.
Umiejętne dobranie dawki selenu dla koni
Selen przez pewien czas uważany był za toksyczny i wrócił do łask po ponad 100 latach od jego odkrycia. Okazało się, że pewna ilość tego pierwiastka jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania zwierząt a tylko jego nadmiar działa niekorzystnie. Już Marco Polo w XIII wieku stwierdził zależność pomiędzy zbyt dużą ilością selenu w organizmie konia a chorobą kopyt i wypadaniem włosów. Warto jednak pamiętać, że stwierdzono takie nieprawidłowości w momencie znacznego przekroczenia dopuszczalnej dawki tego pierwiastka. Niektóre gatunki zwierząt są bardziej podatne na toksyczność selenu i jednym z nich jest niestety koń. Wynik toksykopatologii, który zależy od poziomu selenu we krwi zwierzęcia oraz jego narządach, obejmuje wartości od 1 do 5 ppm. Z tego powodu wykorzystywanie tego cennego pierwiastka w rozrodzie musi być przemyślane i dostosowane do potrzeb naszego konia.
Należy jednak pamiętać, że przypadki zatruć są rzadkie. Częściej natomiast obserwuje się problemy zdrowotne wynikające z niedoboru selenu. Dorosły koń powinien spożyć 0,1 mg selenu na każdy kilogram paszy. Wraz z wiekiem lub w przypadku wzrostu aktywności, zapotrzebowanie naszego podopiecznego na ten cenny pierwiastek wzrasta. W związku z tym u koni ciężko pracujących, szczególnie sportowo, podaż selenu sięga od 2,5 do 3,0 mg na dzień. Zwiększona ilość konieczna jest również w przypadku klaczy źrebnych.
Konie przyswajają selen w ponad 50%, co jest wysokim wynikiem i pozwala skorzystać zwierzęciu z dużej części tego składnika spożytego z dawką pokarmową. Badania pokazują, że dodatek drożdży może mieć pozytywny efekt na poziom przyswajalności omawianego pierwiastka. Z powodu znacznie podwyższonego zapotrzebowania na selen, warto skupić się na suplementacji i zainwestować w sprawdzony produkt, który pozwoli nam pokryć dawkę dzienną tego pierwiastka u naszego wierzchowca.
