Jak pomóc koniowi nadpobudliwemu i zbyt reaktywnemu bez zmniejszania jego możliwości sportowych?
Nadpobudliwość, przejmowanie się każdą zmianą w otoczeniu, brak skupienia i ciągła gotowość do ucieczki – brzmi znajomo? W swojej praktyce spotykam wiele koni, które mimo prawidłowej opieki, odpowiedniego treningu i żywienia wykazują ciągły stres. Właściciele koni przejawiających objawy lęku separacyjnego, nadmiernie spalających się na zawodach i ciężko znoszących zmiany z pewnością wiedzą jak trudna bywa praca z takimi osobnikami.
Jak pomóc nerwowemu koniowi?
Chcąc pomóc koniowi przewlekle zestresowanemu możemy użyć metod behawioralnych, które będą uczyć zwierzę radzenia sobie z trudnymi w ocenie konia sytuacjami, a dla najlepszego efektu zasadne będzie również wsparcie układu nerwowego za pomocą odpowiednio dobranej suplementacji. Przyjrzyjmy się najpierw samemu zjawisku stresu. Zgodnie z terminologią medyczną stres to zaburzenie równowagi organizmu spowodowane czynnikiem fizycznym lub psychologicznym, tzw. stresorem. Działanie stresora prowadzi do zachodzenia reakcji stresowej, podczas której zostaje uwolniona adrenalina i noradrenalina, które wywierają wpływ na funkcjonowanie narządów i umożliwiają zainicjowanie reakcji walki i ucieczki (zahamowanie perystaltyki jelit, zwężenie naczyń układu pokarmowego, wzrost tętna i rozszerzenie oskrzeli).
Przewlekły stres negatywnie wpływa na organizm konia
Analizując zmiany zachodzące w organizmie stwierdza się, że stres krótkotrwały nie zagraża homeostazie i jest mechanizmem umożliwiającym koniowi unikanie niebezpieczeństw w naturalnych warunkach. Sprawa wygląda nieco inaczej jeżeli stres staje się zjawiskiem przewlekłym. Utrzymujący się chronicznie wysoki poziom kortyzolu i ciągłe pobudzenie układu współczulnego może prowadzić między innymi do zaburzeń w obrębie układu krążenia oraz układu pokarmowego, a także przyczynić się do rozwinięcia się choroby wrzodowej. Konsekwencje przewlekłego stresu są więc poważne. Pozostaje pytanie jak pomóc wysoko wrażliwemu zwierzęciu, które stresuje się reklamówką leniwie frunącą przez stajenne podwórze, jakąkolwiek zmianą w składzie stada, czy nowym ćwiczeniem wprowadzanym podczas treningu. Tu swoje zastosowanie znajdują preparaty wspierające funkcjonowanie układu nerwowego i zmniejszające podatność na stres.
Suplementy kojące nerwy
W żywieniu koni z powodzeniem stosowane są zioła o właściwościach adaptogennych, takie jak melisa, waleriana czy żeń-szeń.
- Melisa swoje działanie uspokajające zawdzięcza zawartym w niej olejkom eterycznym, które wpływają również na rozluźnienie mięśni gładkich, wspierając perystaltykę przewodu pokarmowego. Jest znana również ze swoich właściwości antyoksydacyjnych wynikających z obecności kwasów fenolowych i flawonoidów.
- Waleriana, czyli surowiec z kłącza i korzenia kozłka lekarskiego stosowana jest jako łagodny lek uspokajający. Za działanie wyciszające odpowiadają walepotriaty, kwasy walerenowe oraz estry kwasu izowalerianowego i walerianowego.
- Żeń-szeń nie ma bezpośredniego działania wyciszającego, ale dzięki zawartości ginsenozydów zwiększa zdolność hemoglobiny do przyłączania tlenu, w związku z czym wspiera wydolność organizmu w sytuacjach stresowych.
Istotne w stosowaniu ziół z pożądanym efektem jest ich odpowiednie przygotowanie i przechowywanie. Przykładowo waleriana powinna być suszona w 35 stopniach Celsjusza, żeby zachować swoje właściwości. Z tego powodu bezpieczniejsze i bardziej skuteczne jest stosowanie standaryzowanych preparatów przeznaczonych dla koni.
W naszej ofercie posiadamy Equilizer, szczególnie dobrze sprawdzający się w przypadku koni sportowych. W jego składzie znajdziemy między innymi opisane powyżej melisę i żeń-szeń, zioła syberyjskie, a także kompleks białkowo-magnezowy i lecytynę. Działanie tych składników pozwala na osiągnięcie odpowiedniego poziomu skupienia podczas startów i wyciszenia osobników nadmiernie nerwowych.
Kolejną wyróżniającą się propozycją dla koni zbyt nerwowych jest Anti-Stress. Łagodzi objawy stresu dzięki walerianie, melisie, dziurawcowi i dobrze przyswajalnemu magnezowi. Sprawdza się w przypadkach koni źle znoszących transport, czy zmianę stajni. Wspomaga również trawienie ograniczając ryzyko wystąpienia następstw silnego stresu takich jak biegunki, kolki, wzdęcia. Anti-Stress należy odstawić 3 dni przed zawodami w związku z zawartością Waleriany.
Zbyt niski poziom magnezu również niekorzystnie wpływa na układ nerwowy. Magnez jest kofaktorem wielu enzymów warunkujących właściwe funkcjonowanie tkanki nerwowej i mięśniowej. Niedobór tego pierwiastka potwierdzony badaniem krwi należy uzupełnić poprzez wzbogacenie diety w preparaty o wysokiej zawartości i biodostępności magnezu. W takich przypadkach świetnie sprawdza się MagnesiumB12, który dodatkowo dostarcza witaminy B12 uczestniczącej w syntezie przekaźników nerwowych.
Kolejnym rozwiązaniem dla końskich nerwusów jest L-tryptofan. Jest on prekursorem serotoniny, jego podanie wpływa więc bezpośrednio na wytworzenie „hormonów szczęścia”. W znanym i lbianym preparacie Easy Ride L-tryptofan został połączony z magnezem, co przekłada się na kompleksowe wsparcie układu nerwowego.
Jeżeli zastanawiają się Państwo jaki suplement najlepiej zastosować u kopytnych podopiecznych, proszę o kontakt przez n.marcinkowska@hippovet.pl.
inż. Natalia Marcinkowska
