Wapń (Ca) jest minerałem niezbędnym do prawidłowego rozwoju mocnych i zdrowych kości oraz zębów. W ciele konia to one magazynują aż 99% tego pierwiastka. Jednak wapń pełni również inne ważne funkcje w organizmie, między innymi odgrywa rolę w skurczu mięśni, funkcjonowaniu błony komórkowej, krzepnięciu krwi, a także w działaniu niektórych enzymów. W celu utrzymania sprawności i prawidłowego przebiegu podstawowych funkcji życiowych wierzchowca, konieczne jest utrzymanie jego prawidłowego poziomu. Jak zatem wprawnie o to zadbać i na co zwrócić uwagę w diecie naszego konia?
Indywidualny popyt na wapń
W przeciwieństwie do witamin, minerały nie mogą być wytwarzane przez organizm koni, dlatego muszą być dostarczone wraz z dietą. Wymagania żywieniowe koni National Research Council ( NRC, 2007) zalecają, aby dojrzały, koń ważący 500 kilogramów spożywał 20 gramów Ca dziennie. Zapotrzebowanie to wzrasta w przypadku koni intensywnie trenujących do 30-40g, a także dla klaczy ciężarnych od 28 do 36g pod koniec ciąży. Najwyższe zalecenia dotyczące spożycia wapnia mają klacze w okresie laktacji, w których przypadku dzienne spożycie Ca powinno wynieść ok. 60g dla wagi 500kg. W celu wsparcia prawidłowego wzrostu i rozwoju również dla młodych, rosnących koni wymagania te będą nieco wyższe (od 36 do 40g). Chcąc prawidłowo zadbać o prawidłową dzienną dawkę wapnia najlepiej skonsultować się z dietetykiem, który fachowym okiem spojrzy na żywienie naszego wierzchowca. Należy również pamiętać o zasadzie, że za dużo suplementacji mineralnej może być tak samo szkodliwe jak jej niedobór.
Wapniowe manko
Niski poziom wapnia we krwi (znany klinicznie jako hipokalcemia) prowadzi do utraty tego minerału zmagazynowanego w układzie kostnym, szczególnie dużych kościach głowy i kończyn. Gdy kości stają się zdemineralizowane, stają się słabe i kruche, a koń może kuleć i zacząć tracić na wadze. Niedobór wapnia u konia można zauważyć jeżeli ma on spuchnięte dziąsła lub luźne zęby, a podczas kłusowania ma zauważalny skrócony chód. Niedobory wapnia są szczególnie szkodliwe dla młodych, rosnących koni, ponieważ mogą prowadzić do osteopenii. Niewłaściwe kostnienie może skutkować powiększeniem stawów lub nieprawidłowym wzrostem kości długich, dlatego tak ważne jest dokładne przyjrzenie się diecie klaczy w okresie laktacji, źrebiąt i młodych koni.
Unia wapnia i fosforu
Fosfor (P) jest również niezwykle ważnym minerałem i składnikiem przy rozważaniu suplementacji wapnia dla koni. Należy upewnić się, że te dwa minerały mają odpowiedni stosunek, który jest zrównoważony w ich diecie i wszelkich przyjmowanych suplementach. Fosfor jest ważny dla wzrostu kości i zdrowia szkieletu koni. Wapń pozostaje jednak głównym graczem, a fosfor stanowi 14-17% składników mineralnych kości konia. To jednak nie wszystko. Fosfor jest niezbędny w transferze energii (ATP), syntezie DNA i RNA, błonach komórkowych itp., dlatego też jest ważnym aspektem suplementacji mineralnej. Istotny jest również stosunek tych dwóch minerałów. Najlepiej sprawdza się mieszanka wapnia do fosforu (Ca:P) między 1:1 a 3:1 dla dorosłych koni oraz nie niższy niż 1,8:1 dla koni w okresie wzrostu czy koni rekreacyjnych, dla których idealnie sprawdzi się Super Condition, wspierający wytrzymałość kości i mięśni podczas intensywnych treningów. Dysproporcje w stosunkach Ca i P nie będą jednak aż tak kluczowe, jak sam niedobór tych pierwiastków, dlatego często są kwestią drugorzędową.
Suplementacja jako system naprawczy
Jednym z najczęściej podawanych źródeł wapnia w diecie jest lucerna. Stężenie wapnia w tej roślinie jest dość wysokie, często sięgające 1% tak jak w przypadku AGROBS Luzerne+ , a do tego jest ono wysoce przyswajalne dla konia. Często zdarza się, zwłaszcza w przypadku koni mało pracujących, że spożywana pasza z lucerny zaspokaja całkowicie dzienne zapotrzebowanie na wapń. Z koli suplementy z wapniem takie jak np. Calcium Sorbinum, mogą pomóc dostarczyć te i inne minerały, jeżeli koń nie może ich przyswoić z naturalnego źródła lub przy zaburzeniach wchłaniania wapnia. Będzie również przydatny jeżeli zapotrzebowanie na ten pierwiastek jest znacznie wyższe – na przykład dla młodych koni, u których konieczne jest dodatkowe wsparcie prawidłowej mineralizacji kości.
inż. Justyna Kornicka
